Tarih : 7 Ağustos 2025

T.C.

ÇAYIRLI BELEDİYE BAŞKANLIĞI

FEN İŞLERİ MÜDÜRLÜĞÜ GÖREV VE ÇALIŞMA YÖNETMELİĞİ

 BİRİNCİ BÖLÜM

 AMAÇ KAPSAM DAYANAK TANIMLAR VE TEMEL İLKELER

 

Madde 1 — Bu Yönetmeliğin amacı; Çayırlı Belediye Başkanlığı Fen İşleri Müdürlüğü’nün görev, yetki, sorumluluk ve çalışma usul ve esaslarını düzenlemek, iş ve işlemlerin mevzuata uygun, düzenli, planlı ve verimli şekilde yürütülmesini sağlamaktır.

YASAL DAYANAK

Madde 2 — Bu Yönetmelik; 5393 sayılı Belediye Kanunu, 10 Nisan 2014 tarihli ve 28968 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Belediye ve Bağlı Kuruluşları ile Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke ve Standartlarına Dair Yönetmelik, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu, 3194 sayılı İmar Kanunu, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu, 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu, 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 4857 sayılı İş Kanunu ve ilgili diğer mevzuat hükümlerine dayanılarak hazırlanmıştır.

TANIMLAR

Madde 3 — Bu Yönetmeliğin uygulanmasında;

Başkan: Çayırlı Belediye Başkanı’nı,
Belediye: Çayırlı Belediye Başkanlığı’nı,
Müdür: Fen İşleri Müdürü’nü,
Müdürlük: Fen İşleri Müdürlüğü’nü,
Teknik Sorumlu: Müdüre yardımcı olan, kendisine bağlanan bölüm ve büroların iş ve işlemlerini idari ve teknik açıdan yürütmekle görevli personeli,
Personel: Fen İşleri Müdürlüğü’ne bağlı olarak görev yapan tüm personeli,

ifade eder.

Temel ilkeler

MADDE 4- (1) Müdürlük çalışmalarında;

a)        Karar alma, uygulama ve eylemlerde şeffaflık,

b)       Hizmetlerin temin ve sunumunda yerindelik ve ihtiyaca uygunluk,

c)        Hesap verebilirlik,

ç)        Kurum içi yönetimde ve İli ilgilendiren kararlarda katılımcılık,

d)       Uygulamalarda adalet ve hizmette eşitlik,

e)        Belediye kaynaklarının kullanımında etkinlik ve verimlilik,

f)        Hizmetlerde geçici çözümler ve anlık kararlar yerine sürdürülebilirlik,

ilkelerini esas alır.

 

İKİNCİ BÖLÜM

KURULUŞ VE YAPILANMA

Kuruluş

Madde 5 — Fen İşleri Müdürlüğü; 5393 sayılı Belediye Kanunu, Norm Kadro İlke ve Standartlarına uygun olarak görev, yetki ve sorumluluk ilkeleri çerçevesinde kurulmuştur.

Müdürlük, Belediye Başkanı tarafından görevlendirilecek müdüre bağlı olarak çalışır.

a) İhtiyaç duyulması halinde, Başkanlık makamının onayıyla şeflikler veya bürolar açılabilir.
b) İki ayrı şeflik veya büronun görevleri, ihtiyaç halinde birleştirilerek tek büro olarak düzenlenebilir.
c) Farklı görevler, yeterli personel bulunmaması halinde tek personel tarafından yürütülebilir.
d) Müdürlüğün görev alanındaki bazı iş ve işlemler, yeterli ve deneyimli personel bulunmadığında Başkanlık onayı ile diğer müdürlüklerde görev yapan personele ikiz görev olarak verilebilir.

Teşkilatlanma

Madde 6 — Müdürlüğün personel yapısı, Norm Kadro esaslarına göre belirlenmiş olup aşağıdaki kadrolardan oluşur:

  1. a) Müdür
    b) Teknik Sorumlu (varsa)
    c) Memur
    ç) İşçi
    d) Sözleşmeli personel
    e) Geçici işçiler (İŞKUR vb. kanallarla çalıştırılanlar)
    f) Hizmet alımı yoluyla çalışan personel

Müdürlüğün Teşkilat Yapısı

Müdürlüğün teşkilat yapısı aşağıdaki birimlerden oluşabilir:

  1. a) Müdür
    b) İdari İşler Servisi
    c) Plan ve Proje Birimi
    ç) Park ve Bahçeler Birimi
    d) Su ve Kanalizasyon Birimi
    e) Yol, Asfalt ve Bakım-Onarım Birimi
    f) Atölyeler (Kaynak, Marangozhane vb.)

 

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

GÖREV YETKİ VE SORUMLULUKLAR

Madde 7- Fen İşleri Müdürlüğü; Çayırlı Belediye Başkanlığı’nın amaç, prensip ve politikaları ile yürürlükteki mevzuat ve Belediye Başkanı’nın belirleyeceği esaslar çerçevesinde, Belediye sınırları içinde aşağıdaki görevleri yerine getirir.

Madde 8-

Genel Görevler

  1. Çayırlı Belediyesi görev ve hizmetlerine yönelik olarak üretilecek olan projelerin hazırlanmasını sağlamak.
  2. Hazırlanan projeleri en ekonomik ve teknolojiye uygun olarak ihale edilme aşamasına getirmek.
  3. Yapım/ Mal Alımı/ Hizmet Alımı gibi etüdü veya projesi hazırlanmış işlerin ihaleye çıkarılmasını sağlamak ve sözleşmesinin imzalanarak işin kontrol edilme aşamasına getirmek.
  4. Yönetimi ve denetimi verilen işlerin, sözleşme ve eklerine, şartnamelere fen ve sanat kurallarına uygun olarak ve iş programı gereğince yapılmasını, işlerin süresinde bitirilmesini sağlamak.
  5. İmar ve Şehircilik Müdürlüğü'nün kod verdiği alanların kod farkından dolayı merdiven ve yaya kaldırımlarının yapılması.
  6. İhaleli inşaat işlerinin keşiflerinin hazırlanarak, Devlet İhale Kanunu Hükümleri ve Bayındırlık Mevzuatı çerçevesinde ihalelerin yapılması ve ilgili çalışmaların yürütülmesi ve ihale dosyalarının hazırlanması.
  7. Belediye sınırları içindeki yeni yolların yapımı ve mevcut yolların bakım-onarımını yapmak, kış aylarında yolları ulaşıma açık tutmak.
  8. Biriminin çalışma programının hazırlanması ve çalışma programlarına uygun çalışmak
  9. Belediyece yapılması gereken inşaatları, park-bahçe, altyapı ve üstyapı işlerini yürütmek.
  10. Yollara araçların hızını kesmek amacıyla hız kesicilerin yapılmasını sağlamak, kaldırımlara araçların park edilmesini önlemek için engelleyici malzeme alımını ve montajını sağlamak
  11. Yıl içerisinde yürütülecek çalışmaların yatırım plan ve programının hazırlanmasını takip edilerek sonuçlandırılmasını sağlamak.
  12. İlçe içerisinde yaşanabilecek su ve sel baskınları gibi doğal afetlere müdahale edilmesini ve bu müdahale sırasında kullanılacak malzemelerin zamanında temin edilerek depolanması çalışmalarını kontrol ve koordine etmek
  13. Belediye’ye ait sosyal tesislerin, mezarlıkların ve altyapı tesislerinin bakım ve onarımını yapmak.
  14. Belediye birimlerine ait binalarda gerçekleştirilen çeşitli inşaat faaliyetlerini takip edilerek sonuçlandırılmasını sağlamak,
  15. Uhdesinde bulunan her türlü iş makinelerinin sevk ve idare edilmesini sağlamak
  16. Diğer birimlere gerekli araç-gereç ve insan kaynağı desteği vermek
  17. Çalışma programlarının icra edilmesinde istihdam edilen insan kaynağının sevk ve idare edilmesini sağlamak
  18. Altyapı çalışmalarında diğer ilgili altyapı kuruluşları ile koordinasyon sağlamak
  19. Kaçak yapıların yıkılması için gerekli ekipmanı sağlamak ve yıkım işlemlerini gerçekleştirmek.
  20. Vatandaşlardan gelen talep ve şikâyetleri değerlendirip sonuçlandırmak.
  21. Belediye’ye ait marangozhane, kaynak atölyesi, asfalt şantiyesi gibi birimleri çalıştırmak.
  22. Belediye’nin görev alanına giren elektrik, metal ve ahşap işlerini yapmak.
  23. Belediye’nin stratejik planı ve yıllık programı çerçevesinde iş programları hazırlamak ve uygulamak. Yol, kaldırım, kavşak ve meydanları yapmak, bakım ve onarımlarını yürütmek.
  24. Yeni yollar açmak, bordür döşemek, stabilize malzeme sererek yolları düzenlemek.
  25. Asfalt ve parke kaplama işleri yapmak
  26. Moloz ve harfiyat işlerinin yapılması
  27. Karla mücadele ve buzlanmaya karşı tuzlama çalışmalarını yapmak.
  28. Belediye hudutları içindeki tarihi ve kültürel değerleri korumak, yapılan her hizmetin insan yaşamını doğrudan veya dolaylı etkilendiğinin bilinciyle çağdaş yaşamın gerektirdiği tüm teknolojikolanakları kullanıp, çağdaş standartlarda kamusal hizmet vermek.
  29. İmar planına uygun olarak istinat duvarları ve otoparklar yapmak.
  30. Mevzuat gereği Belediyenin yetki sınırları içerisinde kalan alanlarda cadde sokak meydan vb. Yerlerde alt ve üst yapı ile ham yolların açılmasını sağlamak yollar kültür ve hizmet binalarının yapılmasını sağlamak,
  31. Şehrin su ihtiyacını karşılamak için gerekli önlemleri almak.
  32. İçme suyu ve kanalizasyon hatlarının bakım, onarım ve yeni hat döşeme işlerini yapmak.
  33. İmar Şehircilik Müdürlüğü, Zabıta Müdürlüğü vb. Tarafından bildirilen kaçak yapıların yıkımı işlemlerini sonuçlandırmak,
  34. Tarihi eserlerin tehlike arz etmesi durumunda çevresini korumaya almak,,
  35. Araçlarla ilgili arıza ve eksikliklerin zamanında giderilmesini sağlamak,
  36. Belediye sınırları içerisinde vatandaşlar tarafından yapılan kazılara gerekli izni vermek alt yapıya verilen hasar bedellerini tahakkuk ettirmek
  37. İlgili mevzuat hükümlerine göre ihale suretiyle yapılan yatırım ihalelerinin kontrollük hizmetlerini yerine getirmek,
  38. Yol ve kavşak düzenlemeleri yapmak 35-Belediyemiz sorumluluğundaki cadde ve sokaklarda trotuar üzerine araç park edilmesini önlemek amacı ile engelleyici monte etmek, ettirmek
  39. Mevzuatın öngördüğü diğer görevler ile amiri tarafından verilen görevlerin icra edilmesini sağlamak,
  40. Su depolarının bakımını yapmak, suyu dezenfekte etmek ve analizlerini yürütmek.
     Yağmur suyu ızgaraları ve menfezlerin bakımını yapmak.
  41. Mezarlıkların bakım, onarım ve düzenlenmesi işlerini yürütmek.
    Belediye’ye ait sosyal tesislerin, mahalle fırınlarının bakım ve onarımını yapmak.
  42. Müdürlük bütçesini hazırlamak ve uygulamak.
  43. Personelin görev dağılımını yapmak, iş güvenliğini sağlamak ve çalışma ortamını iyileştirmek.
  44. Taşınır mal kayıtlarını ve arşiv işlemlerini yürütmek.
  45. Belediye Başkanı tarafından verilen diğer görevleri yapmak.

Müdürü’nün Görev, Yetki ve Sorumlulukları

MADDE 9 – (1) Fen İşleri Müdürü, Belediyenin stratejik planı ve yıllık performans programı çerçevesinde, ilgili mevzuat hükümleri ile Belediye Başkanının talimatları doğrultusunda Müdürlüğün tüm iş ve işlemlerini yürütmekle görevli ve yetkilidir. Bu kapsamda Müdür;

a) Belediyece yapılacak veya yaptırılacak her türlü inşaat, bakım-onarım ve yapım işlerini yürütmek, bordür, tretuvar, yol, istinat duvarı, merdiven gibi imalatların yapımını ve denetimini sağlamak,

b) Altyapı ve üstyapı tesislerinin inşası, yeni yolların açılması, mevcut yolların bakım ve onarımı ile ilgili çalışmaları planlamak ve uygulatmak,

c) Belediye hizmet binalarının, sosyal tesislerin ve benzeri yapıların yapım, bakım ve onarım işlerini yürütmek veya yürütülmesini sağlamak,

ç) Müdürlük faaliyetleriyle ilgili olarak keşif, metraj, yaklaşık maliyet, avan proje, uygulama projesi, ihale dokümanları, teknik şartnameler ve benzeri teknik evrakları hazırlamak veya hazırlatmak,

d) İlgili diğer müdürlüklerle (Yazı İşleri ve Kararla Müdürlüğü, Mali Hizmetler, Zabıta vb.) koordineli çalışarak, imar planları doğrultusunda uygulamaların teknik şartlara uygun yapılmasını sağlamak,

e) Belediye sorumluluk alanında bulunmayan ancak kamu yararını ilgilendiren altyapı, yol, elektrik, doğalgaz, telekom vb. hizmetlerdeki eksiklik ve aksaklıkları tespit ederek ilgili kamu kurum ve kuruluşlarına bildirmek ve gerekli koordinasyonu sağlamak,

f) Belediyece yapılan her türlü inşaat ve yapım işlerinin teknik kontrolünü yapmak, iş programlarına uygunluğunu denetlemek, hakedişleri onaylamak ve kabul işlemlerini yürütmek,

g) Müdürlüğe bağlı birimlerin sevk ve idaresini sağlamak, iş programlarını düzenlemek, yürütmek ve denetlemek,

h) Müdürlüğün iş güvenliği, çevre koruma, kalite ve verimlilik esaslarına uygun çalışmasını sağlamak,

ı) Müdürlüğe bağlı teknik personelin görev dağılımını yapmak, performanslarını değerlendirmek ve hizmet içi eğitim ihtiyaçlarını belirlemek,

i) Müdürlük bütçesini hazırlamak, onaylanan bütçeye göre kaynakları verimli şekilde kullanmak ve harcamaları kontrol etmek,

j) Müdürlük görev alanına giren konularda Belediye Meclisine ve Encümene sunulacak teklifleri hazırlamak ve gerekli yazışmaları yapmak,

k) Görev alanına giren her konuda Belediye Başkanına karşı doğrudan sorumludur.

(2) Müdür, görev alanındaki iş ve işlemlerin mevzuata uygun, etkili, verimli ve şeffaf bir şekilde yürütülmesinden sorumludur.

(2) DİĞER PERSONEL

MADDE 10 – Müdürlüğün görev alanına giren hizmetler; Müdürlüğe norm kadro esaslarına göre ve Belediye Başkanlığı onayıyla tahsis edilen kadrolar tarafından yerine getirilir. Mevcut kadrolar arasındaki görev dağılımı, personelin nitelik, yeterlilik, performans ve verimlilik durumları gözetilerek Müdür tarafından yapılır. Personel, kendisine verilen görevleri geciktirmeden, doğru ve eksiksiz bir şekilde yerine getirmekle yükümlüdür.

Bu kapsamda diğer personel aşağıdaki görevleri yürütür:

  1. Müdürlüğün görev alanı ile ilgili Başkanlığın hedefleri ve politikaları doğrultusunda amirine her türlü teknik ve uygulama desteğini sağlar.
  2. Başkanlık amaç ve politikalarına uygun tutum ve davranış geliştirir.
  3. Kısa, orta ve uzun vadeli planların hazırlanmasında amirinin talimatlarına göre görev alır.
  4. Kendisine verilen işleri en kısa sürede ve en ekonomik biçimde sonuçlandırır.
  5. Müdürlüğün evrak akışı ve yazışmalarını düzenler, haberleşmeyi sağlar.
  6. Yıllık faaliyet planlarının hazırlanmasında amirince verilen görevleri yerine getirir.
  7. Mesleki bilgi ve becerisini geliştirir; kurs, seminer ve eğitimlere katılım sağlar.
  8. Bulunduğu pozisyonun gerektirdiği vasıfları kazanmak için kendini geliştirir.
  9. Organizasyonel veya görevsel değişikliklere uyum sağlar.
  10. Eş düzey ve diğer birimlerle koordineli şekilde çalışır.
  11. Gerektiğinde ekip lideri olarak görev alır, iş tariflerini ekibe açıklar.
  12. İşleri en az maliyetle ve verimli şekilde yapar.
  13. Bilgi düzeyini sürekli artırarak iş verimini yükseltir.
  14. Tüm faaliyetlerde ilgili mevzuat hükümlerine riayet eder.
  15. Daha kaliteli, düzenli ve hızlı hizmet üretmek için iş yöntemlerini geliştirir.
  16. Yönetim kararlarını doğru şekilde ilgili personele iletir ve uygulanmasını sağlar.
  17. Faaliyetlerine ilişkin gerekli raporları hazırlar.
  18. Eş düzey pozisyonlarla koordinasyonu sağlar.
  19. Çalışmalarında örnek davranış sergiler.
  20. Verilen görevleri eksiksiz ve özenli biçimde yerine getirir.
  21. Faaliyetleri belirlenen bütçe sınırları içinde sürdürür.
  22. Görevle ilgili tüm evrak ve belgeleri düzenli şekilde kontrol eder.
  23. İşlemlerle ilgili kayıtları tutar, belgeleri arşivler, önemli evrakı korur.
  24. Faaliyet sonuçlarına ilişkin istatistikî bilgileri hazırlayarak sunar.
  25. Görevle ilgili yurt içi veya yurt dışı seyahatlerde temas ve sonuçları rapor halinde bildirir.
  26. Kuruma ait bilgilerin gizliliğini korur.
  27. Amirinin uygun göreceği diğer görevleri ilgili mevzuat çerçevesinde yapar.
  28. Müdürlüğün görev alanına giren tüm iş ve işlemleri mevzuata uygun, etkin ve bütüncül şekilde yürütür.
  29. Fen İşleri Müdürlüğüne ait ihale edilen işlerin kontrolünü yapar, teknik uygulamaları takip eder.
  30. Şikâyetleri yerinde tespit eder ve amirine raporlar.
  31. Müdürlüğün işçi ve memur personelinin özlük haklarının takibini ve evrak işlerini yapar.
  32. İmar planlarına uygun yeni yolların yapımını ve mevcut yolların bakımını sağlar.
  33. Yolların ulaşıma açık kalması için gerekli malzeme teminini sağlar.
  34. Çalışma programının hazırlanması ve uygulanmasını sağlar.
  35. Kaçak yapıların yıkımı için ihtiyaç duyulan araç-gereç ve personel desteğini sağlar.
  36. Hafriyat çalışmalarını iş programına uygun şekilde yürütür.
  37. Yeni yapılan yolların asfaltlanmasını ve mevcut asfaltların onarımını sağlar.
  38. Yeni yolların imar planlarına uygun olarak açılmasını temin eder.
  39. Genişletilmesi gereken yolların düzenlenmesini sağlar.
  40. Gerektiğinde yollara stabilize malzeme serilmesini ve sıkıştırılmasını sağlar.
  41. Hizmete sunulacak bina ve tesislerin proje ve keşif çalışmalarını yürütür, inşaat sürecini takip eder.
  42. Yatırım plan ve programlarının hazırlanmasını ve takibini yapar.
  43. Su ve sel baskını gibi afet durumlarında müdahale ve malzeme koordinasyonunu sağlar.
  44. Yol kazı taleplerini değerlendirir.
  45. Belediyeye ait araç ve iş makinelerinin sevk ve idaresini yürütür, periyodik bakımını yaptırır.
  46. Diğer birimlere ihtiyaç duyulan araç-gereç ve personel desteğini sağlar.
  47. Kaçak veya ruhsatsız yapıların yıkımı için personel, araç ve makine desteği sağlar.
  48. Altyapı çalışmalarıyla ilgili kurumlarla koordinasyon sağlar.
  49. Yeni yolların açılması ve plan tadilatlarıyla ilgili yetkili müdürlüklerle iş birliği yapar.
  50. Bu çalışmalarda tüm ilgili müdürlüklerle koordinasyon kurarak çözümler üretir.
  51. Mevcut sokaklarda tretuvar bakım ve onarımlarını yapar.
  52. Yeni imar yollarının açılmasını sağlar.
  53. Açılan yollarda yeni tretuvar yapımını yürütür.
  54. İmar, zabıta, kaymakamlık gibi kurumlardan gelen kaçak yapı yıkım işlemlerini sonuçlandırır.
  55. Personel, görev tanımında yer almayan ancak amirleri tarafından göreviyle alakalı verilecek diğer görevleri de yerine getirir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Ortak Hükümler Genel Sorumluluklar

MADDE 11 – Genel Sorumluluklar

Fen İşleri Müdürlüğünde çalışan tüm personel;

  1. Tüm faaliyetlere ilgili kanun, tüzük, yönetmelik, genelge, tebliğ, iş metotları ve diğer ilgili yürürlükteki mevzuata riayet eder,
  2. Müdürlüğün faaliyet alanına giren görevleri en kısa zamanda ve tam olarak yerine getirir,
  3. Sınıf, etiket ve unvan farkı gözetmeden her vatandaşa eşit davranır,
  4. Beceri ve mesleki bilgi açısından kendini geliştirir, bu amaçlı etkinliklere istekli olarak katılır,
  5. Bulunduğu pozisyonun gerektirdiği vasıfları kazanmak için gerekli çabayı ortaya koyar,
  6. İşbölümü esasları dâhilinde, eş düzey ve diğer pozisyonlarla koordinasyon içerisinde çalışır,
  7. Verilen işi öngörülen bütçe sınırları içerisinde kalarak en az maliyetle yerine getirir,
  8. Kendisinin verimli ve etkin çalışmasına yardım edecek bütün konularda bilgisini devamlı artırır,
  9. Faaliyeti için amirince talep edilen veya faydalı gördüğü bütün raporları eksiksiz hazırlar,
  10. Verilen direktife uygun iş ve işlemleri gerçekleştirir,
  11. Yaptığı işle ilgili evrak ve bilgileri sürekli kontrol eder,
  12. Başkanlığa ilişkin bilgilerin dışarı sızmaması hususunda azami itinayı ve dikkati gösterir, yaptıkları, yapacakları işleri gizli tutar, bu konuda yetkili ve ilgililerden başkasına açıklamalarda bulunamaz,
  13. Herhangi bir nedenle görevlerinden ayrılan personel, korumak ve saklamakla yükümlü olduğu evrak, malzeme ve demirbaşları sağlam ve eksiksiz teslim eder,
  14. Müdürlüğü ilgilendiren çeşitli hizmetlerin uyumlu ve düzenli yürütülmesi, personel arasındaki ahengin sağlanması için herkes gayret gösterir.

MADDE 12 – Evrak Kayıt Sistemi ve Yazışmalar

Müdürlüğe gelen ve giden her evrak bekletilmeksizin, tarih ve sayılarına göre kayda alınarak ilgili evrak defterinde izlenir. Kaydı yapılan evrak yetkili tarafından ilgilisine havale edilir.  Personel, yapılması gerekli işlemleri zamanında ve noksansız yapmakla yükümlüdür. 

Yazışmalar sınıflandırılarak standart dosya planına göre dosyalanır ve arşiv sistemine göre korunur. Belediye birimleri arasındaki yazışmalar müdürün imzası ile yürütülür. Belediye dışı yazışmalar Başkanın imzası ile yürütülür.

 

BEŞİNCİ BÖLÜM

Çeşitli ve Son Hükümler

 

MADDE 13 – Yönetmelikte hüküm bulunmayan haller

İşbu yönetmelikte hüküm bulunmayan hallerde yürürlükteki ilgili mevzuat hükümlerine uyulur.

 

MADDE 14 – Yürürlük

Bu yönetmelik hükümleri; Çayırlı Belediye Meclisinin onayından sonra yayımı ile yürürlüğe girer.

 

MADDE 15 – Yürütme

Bu yönetmelik hükümlerini Çayırlı Belediye Başkanı yürütür.

(Bu Yönetmenlik 07.08.2025 tarihinde Mevlis Kararı ile yönetmenliğe girmiştir.)